İçindekiler
Evde ebru sanatı yapmak bugün birçok kişinin yeni hobisi. Haliyle ev dekorasyonunda da ebru sanatına yer açanların sayısı hiç de az değil. Üstelik sadece kâğıt üzerinde değil, kırlentlerden dekoratif seramik ürünlere kadar ebru sanatı ile evler renkleniyor. İşte ev dekorasyonunda ebru sanatı için yer açmak ve evde ebru sanatı yapmak isteyenler için ebru sanatı rehberi…
Ebru sanatı nedir?
Peki ebru sanatı nedir kısaca? Ebru sanatı yapmak isteyenlerin hangi malzemelere ihtiyacı var? Renklerin ve motiflerin suda buluşarak oluşturduğu eşsiz uyumla hayata geçirilen bu geleneksel sanatı ev dekorasyonunda nasıl ve ne şekilde kullanmalı? “Evde ebru sanatı nasıl yapılır?” diye merak ediyorsanız bilmeniz gereken her şeyi ve tüm ipuçlarını sizin için bir araya getirdik.
Ebru sanatı hakkında bilmek gerekenler
Çeşit çeşit renkte boyaların su yüzeyinde damla damla yepyeni desenlere dönüşerek kâğıt üzerine aktarıldığı ebru sanatı ile ilgilenenlerin, bu sanata dair meraklarını bir hobiye dönüştürme konusunda hevesli olanların nelere ihtiyacı olduğuna gelince… Ebru sanatı ile ilgili öne çıkan belli başlı terimlere, özel araç ve gereç isimlerine madde madde göz atmaya ne dersiniz?
Ebru teknesi: Ebru yapımında kullanılmak için üretilen paslanmaz çelikten malzemedir. Ebru teknesi farklı ebatlarda üretiliyor. Ebru sanatının uygulanacağı kâğıt boyutundan birkaç santimetre daha geniş olması gerekiyor. Derinliği ise 4 ile 6 cm arasında değişiyor.
Kitre: Bir çeşit kıvam artırıcıdır. Ebru için hazırlanan suyun kıvamını artırmak amacıyla kullanılır. Stabilizör ve emülgatör özelliğine sahip olan kitre, geven otunun öz suyundan elde edilir. Ebru sanatının yanı sıra ilaç yapımında da kullanılıyor.
Öd: Ebru sanatındaki en değerli malzemedir. Boyanın su yüzeyinde dibe çökmeden açılmasını, renklerin birbiri içine karışmamasını ve boyanın kâğıda yapışmamasını sağlar. Ebru sanatı ile uğraşanlar için öd kullanımı tam bir el ve göz becerisi gerektirir.
Fırça: Ebru sanatı uygulanırken kullanılan fırçaların özelliği, ortası boş kalacak şekilde gül dalına sarılmış at kılından yapılmış olmalarıdır. Ebru teknesine boya koymak ve boyaları kontrol ederek şekil vermek amacıyla kullanılıyor. Kalınlıkları ve uzunlukları farklı olabiliyor.
Toprak boyası: Ebru sanatında kullanılan boyalar “toprak boya” adıyla biliniyor. Toprak boyaların temel özellikleri, doğadaki metal oksitlerden elde ediliyor olmaları.
Kâğıt: Ebru sanatında önerilen ideal kâğıtların ortak özelliği asitsiz olmaları. Nedeni ise asitsiz kâğıdın emiciliğinin yüksek seviyede olması. Ancak zor bulunuyor ve fiyatı diğer kâğıtlara oranla daha fazla. Bu nedenle mat kâğıtlar da tercih edilebiliyor.
Ebru sanatı meraklıları için küçük bir not: Geleneksel sanatlarımız arasında en çok ilgi gösterilen ve aynı heyecanla yaşatılmaya devam edilen ebru sanatı ile ilgilenenlerin mutlaka dikkat etmesi gereken konuların başında oda sıcaklığı geliyor.
Ebru sanatı nasıl yapılır?
Ebru teknesinin içine temiz suyun ardından kıvam alana kadar kitre ekleniyor. Bu karışım iki gün bekletildikten sonra tülbent ile süzülüyor. Ardından toprak boyalar ezilerek renklere öd ekleniyor, böylelikle sulandırılarak hazırlanıyor. Sonrasında fırça kullanılarak boyalar, ebru teknesindeki bekletilmiş kitreli suya ustalıkla damlatılıyor. Şekil verilerek kâğıt ebru teknesi üzerine örtülüyor. Kâğıt tek seferde alınıp kurutuluyor.
Evinizde ebru sanatı için yer açın
Biraz olsun renkler ve boyalarla evde vakit geçirmeye, yeteneğinizi ortaya çıkarmaya, bol bol stres atıp sakinleşmeye, hayal gücünüzü harekete geçirmeye hazır mısınız? O zaman ebrunun iç dünyanıza açılan kapısından içeri girin. Bırakın elleriniz suyun ve boyaların içinde hareket etsin, sadece size ait olan eser oluşsun. Sonrası kolay; evinizde ebru eserlerinizi sergilemek!
Ebru sanatı ev dekorasyonunda da farklı arayışlarda olanların gözdesi… Ev dekorasyonunda ebru sanatı ile yenilik yaratmak isteyenler, her biri birbirinden özel bu eserleri nasıl kullanmalı? Eğer kendiniz ebru sanatıyla uğraşıyorsanız ebru kâğıtlarınızı çerçeveletip antreden salona, koridordan yatak odasına evinizin farklı bölümlerindeki duvarları renklendirebilirsiniz. Belki birkaç çerçeveli ebru eseriniz için özel bir bölüm ayırırsınız…
4 adımda evde ebru sanatı yapmak için gerekenler
“Evde ebru sanatı yapılır mı?” diye soranlar için yanıt gayet kısa ve basit: EVET! Evinizin rahat ortamında kendinizle baş başa güzel vakit geçirmenin en yaratıcı yollarından biri ebru yapmak olmalı. Peki evde ebru sanatı nasıl yapılır, nereden başlamalı ve neler gerekli? Sadece 4 adımda evde ebru sanatı yapmanın yollarını takip etmeye ne dersiniz?
1) İlk adımda ebru sanatını uygulayacağınız bir hobi köşesi belirleyin. Eviniz yeterince genişse belki özel bir oda ayırabilirsiniz. Küçük metrekareli bir evde yaşıyorsanız da hiç sorun değil, orta boy bir çalışma masası yeterli olacaktır.
2) Ebru için ayırdığınız köşede dikkat etmeniz gereken ilk 3 şeyin başında tozlardan arınmış ve tozlanmanın yoğun olmadığı bir yer olması. Diğer önemli konular oda sıcaklığı ve renk tonlarını ayırt etmeniz için yeterli ışık bulunması.
3) Kolay uygulama için Ebru Sanatı Malzemeleri: Çok ince ve parlak olmayan A4 kâğıtlar, ebru teknesi (veya derin tepsi), temiz su, kitre, akrilik boyalar, fırça (veya kürdan, tarak gibi şekil vericiler), plastik eldiven, mandal, ip, önlük. Ek olarak eğer bu ürünlerin tek seferde edinmek isterseniz, ebru sanatı seti satın almayı düşünebilirsiniz.
4) Tüm ortam ve malzemeler hazır, peki ya siz hazır mısınız? Çünkü ebru için belirlediğiniz vakit, sizin kendinizi, kendi iç dünyanızı dinlemeye ve keşfetmeye ayırdığınız vaktin ta kendisi. Boyalara yapacağınız her bir şekil verici darbe, ebru sanatında bir kapının açılması gibidir. Dış etkenlerin konsantrasyonunuzu hiçbir şekilde bölmeyeceği bir ortam oluşturduğunuzdan emin olun.
Ebru sanatı ve yeni dekorasyon fikirleri
Belki satın aldığınız yeni ev, belki taşındığınız yeni kiralık daire için farklı tasarım fikirleri arıyor, evinize yeni bir hava katmak istiyor olabilirsiniz. Ev dekorasyon fikirleri için de ilham kaynağı olan ebru sanatı eserleri artık sadece kâğıtlara uygulanmıyor. Salondaki orta sehpalarda da rastlamak mümkün, seramik kâselerde ya da koltuk ve kanepeleri renklendiren yastık, kırlent kılıflarında da…
Hayran bırakan ebru sanatı eserleri
Ebru, özünde su ve boyalarla yapılan bir kâğıt sanatı gibi görünse de aslında derinliği ve etki alanı oldukça geniş bir sanat. Sanatçının ebru teknesinde ruh halini aksettirdiği, suya duygularını renk ve farklı desenlerle resmettiği ebru sanatı örneklerinin her biri görenleri hayran bırakan eserlerle doludur. Bu eserler oluşturulurken pek çok ebru sanatı tekniği de kullanılıyor.
Ebru sanatı çeşitleri
Ebru sanatı farklı çeşitleri barındırıyor. Her sanatçı tercih ettiği tekniği uygulayarak battal ebru, gel-git ebru, serpme, şal ebru, taraklı ebru, zemin ebrusu, bülbül yuvası, tutku ebru, hafif ebru, dalgalı ebru, tırtıklı ebru gibi farklı desenleri oluşturabiliyor. Ebru sanatkârları arasında en sık tercih edilen türlerin başında gel-git ebru, tutku çiçeği ve bülbül yuvası ebru çeşitleri geliyor.
Ebru sanatı tarihi
Ebru sanatı kadar, bugün hâlâ birçok kişi tarafından yaşatılmaya devam edilen bu geleneksel sanatın tarihi de merak ediliyor. Ebru sanatı tarihçesi hakkında uzun uzun bilgi vermek yerine, ebru sanatı tarihi ile ilgili dağarcığınızda bulunması önemli ve ilgi çekici bilgileri bir araya getirdik. İşte geçmişten bugüne ebru sanatı ve ebru tarihi ile hakkında mutlaka bilmek gerekenler…
• Usta-çırak ilişkisine dayanan ebru sanatının, Osmanlı İmparatorluğu döneminde altın yıllarını yaşadığını söylemek mümkün. Peki Osmanlılar ebru sanatını en çok hangi alanlarda kullandı? Osmanlı zamanında özellikle ciltli kitapların kapakları ve iç süslemeleri için kullanıldı.
• Bilinen en eski ebru kâğıdı tam olarak 962 yılına tarihleniyor ve bu ebru kâğıdı bir Malik-i Deylemî yazısı olarak dikkat çekiyor. Yazı hafif ebru üzerine yazılması sebebiyle yazı tarihi üzerinden ebru kâğıdının tarihi saptanabilmiş.
• Ebru kelimesi “bulut, bulutumsu” anlamına gelen “ebri” sözcüğünden geliyor. Bu ismin veriliş nedeni, ebru kâğıdının üzerinde oluşan renk kümelerinin buluta benzetilmesi. Ebru kâğıdı için Avrupalıların kullandığı isimler ise “Türk mermeri” ve “Türk kâğıdı”.
• Tarih boyunca ebru sanatının önde gelen isimleri Hatib Mehmet Efendi, Şeyh Sadık Efendi, Hezarfen Edhem Efendi ve Necmeddin Okyay’dır. Ebru sanatı ile ilgili kaleme alınan en eski Türkçe eser ise 1615 yılından sonra yazılmış olan Tertib-i Risale-i Ebri.
