Yaz dönemlerinde kiralık evlere talep artıyor. Ancak mal sahipleri de evleri için en uygun kiracıyı bulmak istiyor. Her iki tarafın da sorunsuz bir ilişki yaşaması ve mağdur olmaması için kanun çerçevesinde sağlanmış haklarını iyi bilmesi gerekiyor. Özellikle son yıllarda yapılan yasal düzenlemeler hakkında bilgi sahibi olmak büyük önem taşıyor. Çünkü 2012 yılında yayınlanan yeni Borçlar Kanunu ve Kira Hukuku Hükümleri ve bu hükümlerin yakın dönemde yürürlüğe giren uygulamaları mal sahipleri ile kiracıları yakından ilgilendiriyor.
Peki yeni düzenlemelere göre ev sahibinin hakları nelerdir? Hangi konular öne çıkıyor.
- Kiracı kira sözleşmesi sona erdiğinde taşınmazı nasıl aldı ise o şekilde teslim etmekle yükümlü. Bunu yerine getirmeyen kiracı aleyhine tazminat davası açılabiliyor.
- Kiracının kiralanan taşınmaza zarar vermemesi ve komşularına saygı göstermesi zorunluluğu vardır. Buna göre kiracı gayrimenkulü özensiz kullanır, zarar verir veya komşularını rahatsız edecek şekilde gürültü yapar ise tahliye kararı alınabiliyor.
- Mal sahibi kiralanan gayrimenkul üzerinde, kiracının katlanabileceği yenilik ve değişiklikleri yapabilir.
- Kiracı yapmış olduğu masraflar nedeniyle kiralanan taşınmazda oluşan değer artışını ve tazminini talep edemez.
- Kiracı gayrimenkulün satılması, kiraya verilmesi veya bakımı için gerekli durumlarda gezilmesine izin vermek durumunda. Kiralanan gayrimenkulün gezilip görüleceği konusunda gayrimenkul sahibi tarafından kiracıya uygun bir süre önce bilgi verilmesi gerekiyor.
- Kiracı kira borcunun süresi içerisinde ödemez ise mal sahibi kiracıya 30 gün içerisinde kira bedelini ödemesini bildirir ihtarname gönderebilir. Bu ihtara rağmen kira bedeli ödenmez ise kiracı tahliye edilebiliyor.
- Gayrimenkul sahipleri, kira borcunu ödemeyen ve kaçma hazırlığında olduğundan şüphelenilen kiracının malları aleyhine hapis hakkı kullanabiliyor.
- Gayrimenkul sahiplerinin sözleşme süresinin 10 yılı doldurması durumunda kiracıyı tahliye edebilme hakkının yanı sıra başka tahliye hakları da vardır. Buna göre, gayrimenkul sahibinin sadece kendisi, eşi ve çocuklarının ihtiyacı için değil, altsoyu ve üstsoyundaki bütün bireylerin ve kanunen bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerin de konut veya işyeri ihtiyacı için, kiracıdan gayrimenkulün tahliyesini isteyebilir.
- Bir kira dönemi içerisinde mal sahibi kira bedelinin ödenmemesi nedeniyle iki defa haklı şekilde ihtar göndermişse kira döneminin sonunda tahliye hakkı oluşuyor.
- Gayrimenkul sahibinin, kiralamış olduğu gayrimenkule ihtiyacı olduğunu kanıtladığı takdirde de, tahliye hakkı oluşuyor. Ancak bu durumda taşınmaz 3 yıl süre ile 3. kişilere kiralanamıyor.
- Yeniden inşaat ve güçlendirme, onarım sebepleri ile taşınmazın kullanımı imkansız ise mal sahibi tahliye hakkını kullanabilir.
- Tahliye taahhüdü verdiği halde taşınmazı boşaltmayan kiracı aleyhine de icra ve dava yoluyla tahliye hakkı kullanılabilir.
- Kiracının veya eşinin aynı il sınırları içerisinde oturmaya elverişli başka bir konutu olduğunun belirlenmesi durumlarında da tahliye istenebiliyor.