internetteki gayrimenkul satış ve kiralama ilan bilgilerinin bildirimine ilişkin düzenlemeyi içeren GİB Tebliği, konuşulmaya devam ediliyor.
Peki elektronik ticaret için aracılık hizmeti verenler, sosyal ağ siteleri ile internet ortamındaki içerikler için yer sağlayanlar üzerinden verilen ilanlara ilişkin GİB’e bildirimde bulunma yükümlülüğü getirilmesi sektör açısından ne anlama geliyor?
Zingat Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Mehmet Erkek, GİB Tebliği ile birlikte emlak dünyasında yaşanan ve yaşanacak yansımaları Zingat Prestij Dergisi‘nin yeni sayısında köşesine taşıdı.
İşte, “GİB Tebliği emlak sektörüne ne getiriyor?” başlığını taşıyan Zingat Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Mehmet Erkek imzalı o yazı…
GİB Tebliği emlak sektörüne ne getiriyor?
“31Mayıs 2022, Salı günü emlak sektörü için yepyeni bir gün başladı. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan 538 no’lu GİB Tebliği ile birlikte sektörümüz için hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını net bir şekilde söyleyebiliriz. Bu yazımda içeriğini, en sade haliyle “emlak portalleri tarafından yayınlanan ilanların düzenli olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na raporlanması” diye ifade edebileceğimiz tebliğin ne anlama geldiğini, sektörümüze neler getirdiğini ve sektörümüzden neleri ayıkladığını incelemeye çalışacağım.
Hepimizin bildiği gibi emlak sektöründe fiyatlar -özellikle pandemi sonrası- arzın daralması, inşaat malzemeleri fiyatlarının artması, ertelenen evlilik ve taşınma planlarının yığılması gibi birçok nedenden dolayı öncelikle kiralık konutlarda, akabinde satılık konutlarda hızlı bir yükseliş trendine girdi.
Hal böyle olunca, emlak sitelerindeki ilanların fiyatları da hızlı bir şekilde ve sürekli olarak yukarı doğru güncellenmeye başladı. Hane halkı gelirlerinin aynı oranda güncellenmediği bir dünyada konut sahibi olmak güçleşti. Bu ortamda enflasyon tarafında da tetiklenen hızlı fiyat artışı ve yaşanan ekonomik çalkantılar hükümeti bir dizi önlemler paketi almaya yöneltti.
Bunlardan bir tanesi de 10 Mayıs tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan, ilk defa konut sahibi olacaklara yönelik cazip konut kredisi programı idi. Fiyatlar bu avantajlı kredi paketinden sonra daha da artmaya devam etti. Özellikle kamuoyunda emlakçıların ve ev sahiplerinin fiyatları bilinçli bir şekilde yukarı taşıdığına dair tartışmalar başladı.
Akabinde GİB tarafında birçok emlak işlemi ve emlakçı hakkında incelemelere tanıklık ettik. Mayıs ayı içerisinde 538 no’lu GİB Tebliği’nden de önce, GİB birçok portalden zaman zaman veriler istemeye başladı. Daha sonra bu incelemeleri daha sürdürülebilir ve yönetilir yapmak için (tebliğde de “vergiye uyum düzeyinin ve kayıt dışı ekonomiyle mücadelede
etkinliğin artırılmasına hizmet etmek amacıyla…” ifadeleriyle net bir şekilde belirtildiği üzere) 31 Mayıs’ta çıkardığı bu tebliğle, portallerden GİB sistemine veri akışını düzenli hale getirdi.
1 Haziran 2022 tarihi itibariyle yayınlanan veyahut yayında iken yayından kaldırılan ilanların (tipi, veriliş tarihi vb.) ve ilan verenlerin detaylı bilgileri (TCK no, VKN no, ad-soyad vb.) ile eğer değişti ise, eski fiyatıyla beraber yeni fiyatı da dâhil olmak birçok bilgiyi bizler portal olarak GİB’e raporluyor olacağız. Her ayın ilanları o ayın sonunda ayda bir kez olmak üzere, GİB tarafından daha önce e-ticaretteki ürünlerin de raporlaması amacıyla da kullanılan BTRANS sistemine yüklenecek.
İlk etapta tebliğ doğru şekilde anlaşılmadı ve birçok emlakçı tarafından panik ve endişeyle karşılandı. Tebliğin yayınlamasıyla beraber kimi emlakçılar tarafından tüm portallerden panikle ilan silinmeye başlandı. Bundan
dolayı ilk bir hafta içerisinde her bir portal, ilanlarının yüzde 12’sini kaybetti.
“Emlak.Bilgi.Güven.” misyonumuz gereği; akıllarda oluşan soruları da yanıtlamak için Zingat Akademi’de bir canlı yayın yaparak, Tebliğ’e çok hızlı reaksiyon gösterdik. Youtube üzerindeki kanalımızda da kaydının izlenebileceği bu yayında ve daha sonraki açıklamalarımızda da söz konusu düzenlemeyi, sektör için olumlu bir gelişme olarak nitelediğimizi belirttik.
Şimdi burada bunu neden iyi bir gelişme olduğunu biraz açalım. Tebliğ başında da ifade edildiği üzere kayıt dışılığı kontrol altına alıyor. Sektördeki ticareti düzenli hale getiriyor.
Bildiğiniz gibi emlak sektörüne dair ilk önemli düzenlemeler, önce Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü bünyesinde TAKBİS ve sair sistemleriyle başladı. Tapu bilgilerine online erişmek, işlem yapmak kolaylaştı. Daha sonra sektörümüze dair ikinci önemli değişiklik Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği ile meydana geldi. Bu yönetmelikle emlak ticareti düzenlendi. Artık yetki belgeli emlakçıların çalışabileceği, daha yetkin ve uzman profesyonellerin olduğu bir sektörden söz edilebilirdi. Ancak halkanın bir kısmı hâlâ eksikti. O da Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın GİB tebliği ile geldi.
Siz ticarette ne kadar düzenleme yaparsanız yapın, ancak vergilendirmeyi ve ticareti kayıt altına alamazsanız, orada sağlıklı bir ticaretin gelişimini sağlayamazsınız. İşte e-ticaretten farklı olarak önemli bir bacağı offline, yani internetin dışında ve sahada gerçekleşen emlak ticareti GİB’in tebliği ile daha görünür oluyor, sektör daha da şeffaflaşıyor. Özellikle hepimizin bildiği üzere en amiyane tabirle, üç gösterilip beş alınan bir dünyadan uzaklaşacağız. Emlakçıların ev sahipleriyle yetkilendirme sözleşmesi yapması kolaylaşacak. Liste fiyatı, satılık fiyat, satıcıya ödenen bedel, emlakçının hizmet bedeli daha gerçekçi bir zemine oturacak. İşini iyi yapan emlakçı kazançlı çıkacak. Kötü yapanlar ya sisteme uyacak ya da ayıklanacak. Tüketicinin çokça şikâyet ettiği ve bizce sektörün ayıbı olan “olta ilan” dönemi son bulacak. Orta ve uzun vadede herkes kazançlı çıkacak.
Bütün bunlar yeterli mi? Elbette değil. Gelişme alanları var. Özellikle yazımda da adı geçen üç bakanlığın ve sektör paydaşlarının (portaller, emlak odaları, dernekler vb.) aynı hedefe yönelik olarak birlikte çalışmalarında ve yeni adımların cesaretle atılmasında fayda var. Bu yeni adımlardan bazıları, portallerin TAKBİS sistemine otomatikman bağlanarak girilen ilanın doğruluğunu kontrol edebilmesi, satış sürecinin yüzde yüz dijitalleştirilmesi; sağlıklı bir MLS sisteminin oluşturularak ilanların merkezi bir yerden dağıtılmasının kolaylaştırılması olabilir.
Bizler Zingat olarak, her zaman olduğu gibi, sektörün gelişimi için atılacak olumlu adımları destekliyor olacağız.”
Kaynak: Zingat Prestij Dergisi / 8. Sayı
