Yüksek konut kira fiyatları Türkiye’de olduğu gibi bazı ülkelerde de gündemde. Ülkeler, fahiş kira artışlarının önüne geçmek içinse farklı yöntemler uyguluyor. Bunlardan biri de İspanya.
İspanya modeli olarak kamuoyunda bilinen kiralık ev fiyat artışına dur diyecek model, ülkemizde de ses getirdi. Uzmanlar, İspanya’daki modelin Türkiye’de de uygulanabileceğini belirtiyor. Bilindiği gibi, ülkemizde çok sayıda kiracı ile ev sahibini karşı karşıya getiren sürecin çözülmesi için yeni formüller arayışı sürüyor. Peki kira artışına karşı İspanya modeli nedir?
İspanya modeli nedir?
İspanya modeli 2 adımı birden kapsıyor:
1) Konut kira fiyatlarına üst sınır: Kira artışına 2023’te yüzde 2, 2024’te yüzde 3 tavan uygulanacak.
2) Vergi artışı: İki yıldan uzun süre boş kalan evlerin emlak vergileri de yüzde 150’ye varan oranda artırılacak.
İspanya modeli kısaca şöyle işliyor: İspanya hem kira artışları sınırlandırılıyor hem de boş kalan evden alınan emlak vergisini yükseltiliyor.
Uzmanlara göre bu model Türkiye’de de uygulanabilir.
İspanya kira artışına karşı formül arama sürecinde neler yaşandı?
İspanya’da son yıllarda giderek artan konut sorununa çözüm bulmak için ülke demokrasi tarihinde ilk kez hükümet kira fiyatlarına müdahale etti. Söz konusu yasa tasarısı, geçtiğimiz Nisan ayında hükümetin iki ortağı Sosyalist İşçi Partisi ve Unidas Podemos ile ayrılıkçı Katalan ve Bask (ERC ve EH Bildu) partilerin desteğiyle 167’ye karşı 176 oyla mecliste kabul edilerek, senatoya gönderildi. Tasarı senatoda kabul edildikten sonra son kez meclise bir kez daha gelerek, onay alması halinde yasallaşacak.
Bu tasarıyla birlikte özellikle gençler ve yoksullar için de konutun “bir hak olarak tanınacağı” savunulurken, buna karşı çıkan muhalefetteki sağ partiler ise İspanya’da mevcut durumda yaygın olan “boş evlerin işgalinin daha da artacağını, arzın azalacağını ve fiyatların artacağını” ileri sürüyor.
Bu model daha önce uygulandı
İspanya bu kuralı uygulayan ilk ülke değil. Daha önce Birleşik Krallık ve Hollanda’da da benzer uygulamalara gidilmişti.
Uzmanlar, bu iki ülkede yatırım amaçlı konut alımının zorlaştırıldığını söylüyor ve ilk konuttan sonra alınan konutlar için fazladan vergi ödendiği belirtiliyor.
Hollanda modeli de Türkiye için konuşulmuştu
Geçtiğimiz yıl yine mayıs ayında ülkemizde bu kez Hollanda modeli sıkça konuşulmuştu. Konut sıkıntısı nedeniyle hızla artan ev kiralarına müdahale eden Hollanda hükümeti, puanlama sistemiyle birlikte tavan fiyat uygulamasını geliştirmişti.
